♧ سرکوب فکر ♧
✔️می‌توانید پنج دقیقه به هیچ وجه درباره خرس سفید فکر نکنید؟ به گمان‌تان آسان است؟ در اشتباه هستید! ۲۸ سال پیش پروفسور دانیال واگنر، روانشناسی از دانشگاه هاروارد برای نخستین بار این آزمایش را انجام داد و نتیجه شگفت‌انگیز بود. او به شرکت‌کننده‌ها گفت پنج دقیقه اکیدا به خرس سفید فکر نکنند و اگر در این مدت فکر خرس، ناخواسته وارد ذهنشان شد، زنگی را به صدا درآورند!
شرکت‌کننده ها چشم های خود را بستند و همه سعی شان را کردند که هوش و حواس شان پی خرس سفید نرود، اما به طور متوسط در هر دقیقه، یک بار زنگ را به صدا در می‌آوردند که یعنی خرس سفید راهی برای فتح ذهن شان پیدا کرده بود.
🔺واگنر سپس به شرکت‌کنندگان در آزمایش گفت در پنج دقیقه دوم مجازند به خرس سفید فکر کنند. آن وقت بود که زنگ، بارها و بارها در هر دقیقه به صدا درآمد که ثابت می‌کرد شرکت‌کننده‌ها دم به دقیقه یاد خرس سفید می‌افتند و از خیالش رهایی نداشتند!
پروفسور آن قدر از نتایج آزمایش ذوق کرد که با حاصل کارش یک مقاله علمی نوشت؛ مقاله‌ای که طرفداران زیادی پیدا کرد و گوشه دل خیلی از روانشناس های بزرگ دنیا نشست و حالا هنوز هم خیلی وقت ها در مشاوره های شان به آن استناد می‌کنند.
✔️✔️واگنر در مقاله‌اش توضیح داد که تلاش برای اجتناب از فکر کردن به یک موضوع و سرکوبی اش در پنج دقیقه اول، باعث می‌شود بعدها بسیار بیش تر به آن فکر کنیم. نفرات بعدی هم همین آزمایش را با سوژه های فکر نکردنی دیگری مثلا فیل‌های صورتی تکرار کردند و نتیجه همان شد که واگنر می‌گفت، اما چرا آزمایش خرس سفید این همه محبوب دل روانشناس ها شده و سبک زندگی خیلی ها را در دنیا عوض کرده است و ما هم امروز شما را با آن آشنا کردیم؟
🤔 تا به حال برای‌تان پیش آمده است وقتی با مشکلی بزرگ مواجه می‌شوید دوستی به شما توصیه کند «فکرش را نکن» یا خودتان تصمیم بگیرید به ماجرا فکر نکنید تا بعد؟ گاهی هم همین جمله «فعلا به آن فکر نکن» را، به عنوان توصیه‌ای برای دوستانی که با شما مشورت کرده‌اند به کار برده‌اید چون وقتی مشکل شان را شنیده‌اید، احساس کرده‌اید فکر نکردن به موضوع تنها راه‌خلاصی از آن است.
💡حالا اما ما و واگنر به شما می‌گوییم دست نگه دارید! این روش را کنار بگذارید چون مشکلی که دائم سعی کنید به آن فکر نکنید یا تلاش می‌کنید نادیده‌اش بگیرید همان خرس سفید یا فیل صورتی است که سرانجام شکارتان می‌کند. گرچه امکان دارد در نخستین تلاش برای سرکوبی افکار مربوط به آن موفق شوید و کمتر یادش بیفتید اما در آینده بیشتر و بیشتر اندیشه آن شما را درگیر می‌کند. در حقیقت تلاش برای فکر نکردن به یک مشکل به جای حل آن، مثل مرهمی سطحی است روی دملی چرکی که تا وقتی درمان نشود هر‌ازگاه سر باز می‌کند. می‌پرسید راه چاره چیست؟ ما دقیقاً وقتی از فکر کردن به مشکلی اجتناب می‌کنیم که در ناخودآگاه نگران مان می‌کند و از آن می‌ترسیم. پس برای حل موضوع ابتدا باید یاد بگیریم شجاعانه، درباره مسأله بیندیشیم و سپس برای کنار آمدن با آن از طریق پذیرش یا حلش تصمیم گیری کنیم.
حالا چند راهکار اساسی برای کنترل افکار
💡در رابطه با افکار خود بنویسید
بیان افکار به صورت نوشتن بر روی کاغذ می تواند به شما کمک کند بهتر بتوانید احساسات ناخواسته خود را کنترل کنید. پذیرش مستقیم پریشانی ممکن است سخت باشد اما هنگامی که شما آنها را می نویسید بهتر می توانید درک کرده و تا حدودی به صورت غیر مستقیم آنها را بپذیرید. اگر می خواهید از افکار ناراحت کننده فاصله بگیرید می توانید آنها را به صورت داستان بنویسید. نوشتن می تواند افکار شما را سازماندهی کند. شما می توانید در مورد هر فکر مثبت یا منفی که در ذهن شما بوجود می آید، بنویسید. نوشتن به شما کمک می کند تا الگوهای افکار یا رفتارهای غیر مفید را پیدا کنید.
💡 سعی کنید مدیریت استرس خوبی داشته باشید.
هنگامی که شرایط خارج از کنترل شما باشد و یا موقعیت هایی بوجود بیاید که فکر نمی کردید، استرس برای شما ایجاد خواهند کرد. استرس و اضطراب می تواند به افکار ناخواسته شما دامن بزند. استرس همچنین می تواند باعث شود که شما بیشتر از قبل به سمت افکار منفی سوق پیدا کنید. سعی کنید منابع کلیدی استرس را در زندگی خود پیدا کنید و راهکارهای مناسبی را برای حذف یا کاهش آنها بیابید. اکثر مردم نمی توانند، به صورت کامل، محرک های استرس را از زندگی خود حذف کنند. اگر شما نیز نمی توانید استرس و اضطراب خود را کنترل ومدیریت کنید بهتر است از یک مشاوره خانواده و یا روانشناس خوب در این زمینه کمک بگیرید
💡از تصاویر آرامش بخش و مثبت استفاده کنید
تصویر سازی هدایت شده یک تکنیک مدیتیشن عالی است که در آن سناریوهای مثبت و آرامش بخش را تجسم می کنید. این کار باعث می شود که حالت ذهنی آرام تری در شما ایجاد شود. بر اساس مطالعات و تحقیقات انجام شده، تصویر سازی هدایت شده خلق و خوی مثبت را در افراد تقویت می کند. این کار به کاهش استرس و اضطراب کمک می کند. مسلما هنگامی که شما احساس آرامش داشته باشید بهتر می توانید افکار منفی و احساسات خود را کنترل و مدیریت کنید.
💡افکار ناخواسته و منفی را بپذیرید
این طبیعت انسان است که از درد دوری کند، پس مطمئناً ترجیح می دهید از افکاری که باعث ناراحتی می شوند نیز اجتناب کنید. با این حال، دور شدن از افکار منفی و ناخواسته راهی برای به دست آوردن کنترل افکار نیست. هر چه شما بیشتر بخواهید از افکار منفی دور شوید بیشتر در دام آنها اسیر خواهید شد. در عوض، سعی کنید افکار خود را بپذیرید. پذیرش افکار ممکن است نیاز به این داشته باشد که به خودتان بگویید مثلا: به نظر می رسد هیچ چیز درست پیش نمی رود و این موضوع ناراحت کننده است.
💡این واقعیت را قبول کنید: چیزهای زیادی وجود دارد که نمی توانید کنترل کنید!
بدانید که موقعیت ها، شرایط و چیزهای زیادی هستند که شما نمی توانید برروی آنها تسلط پیدا کرده و آنها را کنترل و مدیریت کنید. مثلا شما نمی توانید تمام خطرات و مشکلات احتمالی در رابطه با فرزند خود را کنترل کنید و یا فرزندتان را از تمام آنها دور کنید. در مورد موضوعاتی که نمی توانید آنها را کنترل کنید، وسواس نداشته باشید. به جای تمرکز برروی آنها، روی ذهن و افکار خود تمرکز کنید. هنگامی که به موضوعات خارج از کنترل خود فکر می کنید، به خودتان یادآوری کنید که شما تنها چیزی که می توانید به طور صد در صد کنترل کنید خودتان هستید. البته این موضوع به معنای آن نیست که شما نباید در رابطه با دنیای اطراف خود تلاش کنید. در رابطه با مشکلات، ناراحتی ها و یا حتی رخ دادن اتفاقات مثبت باید تلاش کنید و بهترین تصمیمات را بگیرید. اما شما بیشترین تاثیر گذاری را بر افکار خود خواهید داشت. پس هنگامی که با مشکلات روبه رو می شوید ناامید نشوید. وقتی موفق نشده اید موضوعی را کنترل کنید ناراحت نباشید. در عوض سعی کنید ذهن خود را با افکار پوچ و ناامید کننده پر نکنید.
💡مدیتیشن کنید
کنترل افکار و احساسات با مدیتیشن یک راهکار عالی است. مدیتیشن به شما کمک می کند تا آرام شوید و بتوانید افکار خود را کنترل کنید. زمانی را برای مدیتیشن روزانه اختصاص دهید. حتی اگر به مدت 5 دقیقه می شود اصلا اشکالی ندارد. به خصوص در روزهایی که کنترل افکار برای شما سخت است و یا نمی توانید افکار خود را دسته بندی کنید، بهتر است از مدیتیشن و انجام فعالیت های آرامش بخش استفاده کنید. یوگا یک راهکار عالی است به شما پیشنهاد می کنم امتحان کنید. مطالعات و تحقیقات انجام شده، ثابت کرده است که مدیتیشن منجر به سلامت قلب و بدن نیز می شود.
فرقی ندارد که شغل شما چیست و یا در روز با چند نفر سر و کله می‌زنید. حتی اگر در جایی به دور از انسان‌ها هم زندگی می‌کنید، بازهم امکان دارد که گرفتار افکار مزاحم و گاها منفی شوید. پس با مدیریت ذهن ، خود را از گزند این افکار دور کنید تا بتوانید زندگی راحتتری را تجربه کنید.