اصلی ترین تعریف خشم
خشم یا عصبانیت وضعیتی روانی است که درگسترهٔ آزردگی اندک تا غضب شدید می‌گنجد. معلول‌های فیزیکی خشم شامل تند شدن ضربان قلب و افزایش فشار خون و آدرنالین در خون است. از دید عده‌ای، خشم بخشی از واکنش مغز به بیمناکی‌اش از درد است. هنگامی که شخص خودآگاهانه تصمیم به اقدام می‌گیرد تا بلافاصله رفتار تهدید کنندهٔ نیروی بیرونی دیگری را متوقف کند، خشم احساس غالب (رفتاری، ذهنی و کالبدشناختی) در وی می‌شود. خشم را یکی از حالات طبیعی انسان‌ها می‌دانند که در واقع راهی است برای نجات دادن یا حفظ کردن فرد از یک نگرانی یا خطر که در حال وقوع است.[۲] نمودهای خارجی خشم را در حالات چهره و بدن، واکنش‌های کالبدشناختی و گاه رفتارهای تهاجمی در ملأ عام می‌توان یافت. مثلاً جانوران و انسان‌ها صدایشان را بالا می‌برند، می‌کوشند که بزرگ تر جلوه کنند، دندان هایشان را برهم می‌سایند و خیره می‌شوند. خشم، الگویی رفتاری است که برای مواجهه با تعرض‌کنندگان بروز داده می‌شود تا از رفتار تهدید کننده شان دست کشند و نوعی احساس است که همه به آن نیاز دارند.
•چرا عصبانی میشیم؟
نیازهامون سرکوب میشن
مرزهای اخلاقیمون مورد تهاجم قرار گرفتن
احساس میکنیم داریم تهدید میشیم
•چرا عصبانی میمونیم؟
حس میکنیم عصبانیت و خشم به وجود ما اعتبار میبخشه
برامون راحت تره که عصبانی باشیم تا قبول کنیم ناراحتیم
بلد نیستیم خودمون رو آروم کنیم
عصبانی بودن بهمون کمک میکنه از مسئولیت هامون فرار کنیم
از والدینمون کینه ورزی رو الگوبرداری کردیم
ترک عصبانیت برامون به معنای ترک آخرین ارتباط با کسیه که دوستش داریم
عصبانیت بهمون حس زنده بودن رو القا میکنه،بخاطر آزاد شدن مقدار بالای آدرنالین
با این روش داریم سعی می کنیم خودمون رو از دوباره صدمه دیدن محافظت کنیم
•هفت باور نامعقول که از ما آدم های خشمگین میسازد
۱.مردم باید طبق انتظارات من زندگی کنند
۲.مردم باید به روش من رفتار کنند
۳.زندگی باید عادلانه و منصفانه باشد
۴.من باید در رقابت با دیگران برنده باشم
۵.من به هرقیمتی باید موفق شوم
۶.من نباید اشتباه کنم
۷.هیچکس نباید به من نه بگوید
•چگونگی برقراری رابطه با فرد خشمگین:
۱)او مراقب کلماتش نیست و ممکن است در لحظه شما را ویران کند
۲)او مدام سرد و گرم می شود، لحظه ای آتشین و لحظه ای دیگر پشیمان
۳)او درک صحیحی از احساسات طرف مقابل ندارد
۴)خشم او نشان از آسیب های روحی درمان نشده دارد
۵)ممکن است اسیر خودشیفتگی و خودبرتر بینی باشد
۶)شما هرگز طعم آرامش را کنار آنها تجربه نخواهید کرد چرا که دائما نگران توبیخ شدن خواهید بود
۷)شما نمیتوانید خود واقعیتان باشید زیرا در این رابطه آزادی جای خود را به ترس داده است
•چگونه عصبانیت خودمان را مدیریت کنیم؟
-وقتی خشمگین می شوید، دست ها کمتر از حالت عادی در اختیار بخش منطقی مغز هستند. همین علت ساده عامل بسیاری از جنایت هاست و چه بسیار افرادی که در حالت خشم طرف مقابل را هل داده اند، یا مشت به صورت او زده اند یا لیوانی را به سرش کوبیده اند و ماجرا رنگ خون گرفته است.
-یک راه ساده و عملی این است که موقع عصبانیت، دست های خود را به پشت کمر ببرید، در هم حلقه کنید و آنها را نادیده بگیرید. این روش هم اکنون در برخی کشورهای اروپایی به دانش اموزان یاد داده می شود و میزان خشونت فیزیکی را به شدت کاهش داده.
-تنفس عمیق دیافراگمی به افراد کمک میکند تا احساس راحتی کنند. حتی می‌توانید سرعت شمارش اعداد را کندتر سازید. مثل شمارش شیوه قدیمی یک کشتی بخار، دو کشتی بخار و..اگر شمارش کشتی بخار زیاد خوشایند نبود، به‌جای آن می‌توانید بشمارید: یک شکلات، دو شکلات و.. یا هر چیز دیگری که برای شما خوشایند و خنده‌دار باشد. حتی می توانید نام فرزندتان را در شمارش بیاورید.یه مریم،دو مریم ، سه مریم…
•تکنیک مکث 3 ثانیه:
برای اینکه بتوانید هیجانات خود را به خوبی مدیریت کنید قبل از هرکاری سه ثانیه ،فقط سه ثانیه مکث کنید. مثلا کسی از شما سؤالی ميپرسد، سريعا جواب ندهيد، سه ثانيه مكث کرده، سپس جواب دهيد.
خیلی خیلی گرسنه ايد، قبل از به دهان گذاشتن هر لقمه غذا، سه ثانيه مكث كنيد.
يا در ماشين نشسته ايد و خیلی هم عجله داريد، قبل از استارت زدن ماشين، بر روی صندلی ماشین به آرامی، سه ثانيه مكث كنيد بعد ماشينتان را روشن كنيد.
اين مكث های سه ثانيه باعث افزایش قدرت و صبر شما شده و در نتیجه باعث ماندگاری و افزون شدن انرژی مثبت شما ميشود. اين كار را آنقدر تمرین کنید که در حافظه تان ثبت گردد. مهم ترين فايده مكث سه ثانيه جلوگیری از بروز خشم و عصبانيت می باشد و به شما ترمزی ميدهد كه خودتان را كنترل كنيد.
دیگران را ببخشید تا آزاد باشید
اجازه ندهید، گذشته، آینده تان را آلوده کند.گاهی اوقات از بین بردن افکار منفی کار سختی است. وقتی کسی در حقمان بدی کرده است، ذات انسان به این شکل است که با درد و رنج بماند، خشمگین و ناراحت باشد و کینه به دل بگیرد. با خود می گوییم، من او را هرگز نمی بخشم، لایقش نیست. شما برای آنها نمی بخشید، بلکه به خاطر خودتان می بخشید. تا زمانی که با رنج بمانید عصبانیت وخشم شما تاثیری روی آنها نداردبلکه خودتان را آلوده میکنید نبخشیدن مانند زهر است. شاید نگه داشتن این حالت حس خوبی به شما بدهد اما زندگیتان را نابود میکند. زمانی که آنها را می بخشید توجیه رفتار نادرست آنها نیست رنجش را کم نمیکنید بلکه میبخشید تا زهر را از بدن خود بیرون کنید. باید ببخشید تا آزاد باشید. این طور نگاه نکنید که دارید به آنها لطف میکنید بلکه به خودتان لطف میکنید.
راهکارهای کنترل خشم
1 ورزش کنید.
فعالیت جسمانی به شما کمک میکند که عصبانیت شما طول عمر کوتاه‌تری داشته باشد. با افزایش توان جسمی قدرت غلبه شما بر عصبانیت بیشتر می‌شود.
2 شروع به نوشتن کنید.
کلماتی که موقع عصبانیت بیان میکنید را روی کاغذ بنویسید و سعی کنید دیگر هنگام مشاجره و عصبانیت آنها را تکرار نکنید.
3 یک لحظه تفکر کنید.
در مراحل شدید عصبانیت بهتر است از مواجهه با فردی که از دست او عصبانی هستید دور شوید و در مقابل او قرار نگیرید. به جای این چند لحظه به خود فرصت بدهید تا آرام شده و در مورد روش‌های ابراز عصبانیت کمی فکر کنید.
4 خشم‌تان را خالی نکنید.
این یک باور غلط اجتماعی است که می‌گویند بیرون ریختن غضب و خشم و عصبانیت همیشه بهترین راه احساس راحتی است. خالی کردن خود با فریاد و عصبانیت می‌تواند باعث بروز مشکلات بیشتر شود به جای اینکه آنها را حل کند. این کار می‌تواند روابط بین افراد را بدتر کرده و شیوه خوبی برای الگو بودن برای کودکان نیست.
5 حرف بزنید به جای داد زدن.
در مورد چیزی که دارید می‌گویید کمی فکر کنید و صدای‌تان را بلند نکنید. در مورد چیزی که شما را عصبانی کرده با آرامی توضیح دهید. سعی کنید قبل از اینکه پاسخ بدهید به آنچه فرد مقابل‌تان هم می‌گوید گوش کنید.
6 تنوع را فراموش نکنید.
اگر می‌بینید که ترافیک و شلوغی خیابان‌ها شما را عصبانی میکند، از وسیله دیگری به غیر از اتومبیل خود برای رفت و آمد استفاده کنید یا اگر امکان دارد مکان شغل خود را نزدیک محل زندگیتان انتخاب کنید.
7 به فواید و مضرات عصبانیت فکر کنید.
بعد از اینکه عصبانیت‌تان فروکش کرد با خود فکر کنید این عصبانیت چه فوایدی برای من و فرد مقابل داشت؟ آسیب‌ها و اثرات منفی آن روی من و دیگری چه‌قدر بود؟ آیا مشکل را برطرف کرد؟
8 از مهارت حل مشکل استفاده کنید.
با خود فکر کنید و راه‌حل‌های دیگری را به غیر از عصبانیت برای حل مشکل پیدا کنید.
9 موقعیت را بپذیرید.
برخی چیزها را نمی‌توان تغییر داد. گاهی باید به جای عصبانی شدن وضعیت کنونی را پذیرفت و با آن سازگاری پیدا کرد. در این صورت لازم است شیوه‌های مقابله با مشکلات را یاد گرفته و یا آنها سازگار شوید.
10 به سلامت خود بیندیشید.
عصبانیت موجب افزایش هورمون استرس و عصبانیت در بدن شما می‌شود که این خود موجب افزایش فشار خود شما می‌شود. پس بگذارید با آرامش مشکلات برطرف شود، چرا که عصبانیت‌های طولانی مدت و شدید سلامت قلب شما را هم به خطر می‌اندازد.